| Thứ tư, 12 Tháng 2 2014 08:03 |
 |
| H?i ngh? khoa h?c c?a t?ng h?i ??a ch?t VNJ | ||
|
|
S? BI?N ??NG TÀI NGUYÊN N??C D??I ??T LÃNH TH? VI?T NAM. NH?NG THÁCH TH?C VÀ GI?I PHÁP PGS TS ?OÀN V?N CÁNH1; TS NGUY?N TH? THANH TH?Y2; PGS TS PH?M QUÝ NHÂN3; ThS TR?N TH? HU?4; TS T?NG NG?C THANH5; TS BÙI TR?N V??NG6; ??NG TR?N TRUNG7; (1 Ch? t?ch h?i ??a ch?t th?y v?n Vi?t Nam; 2 PCN B? môn ?CTV- Tr??ng ??i h?c M? ??a ch?t ; 3 PG? Trung tâm QH và ?T TNN QG – B? TN và MT; 4 Tr??ng phòng QL TNN, C?c QL TNN-B? TN và MT; 5 G? TT QH và ?T TNN QG– B? TN và MT; 6 Phó L?T L? QH và ?T TNN mi?n Nam; 7 PG? TT Quan tr?c và d? báo TNN. TÓM T?T Tài nguyên n??c d??i ??t lãnh th? Vi?t Nam t?p trung trong 6 c?u trúc ch?a n??c chính, trong ?ó ch? y?u trong các thành ta? b? r?i ? hai ??ng b?ng B?c B? (?BBB) và Nam B? (?BNB). Do khai thác s? d?ng m?t cách ch?a h?p lý, tài nguyên n??c d??i ??t ?ang có s? bi?n ??ng m?. M?t m?t chúng ta nh?n th?y n??c d??i ??t ? m?t s? di?n tích trên hai ??ng b?ng ?ang b? gi?m v? tr? l??ng, x?u v? ch?t l??ng. Ng??c l?i, c?ng trên ?BBB và ?BNB, có t?ng ch?a n??c m?i ?ã ???c phát hi?n và m?t s? di?n tích n??c d??i ??t ?ang d??c nh?t hóa. Trong bài báo này ?i sâu ?ánh giá hi?n tr?ng tài nguyên n??c d??i ??t v? s? phân b? các t?ng ch?a n??c, tr? l??ng ti?m n?ng n??c d??i ??t, hi?n tr?ng khai thác s? d?ng trên c? s? c?p nh?t nh?ng nghiên c?u m?i nh?t trên hai ??ng b?ng, ??ng th?i phân tích s? bi?n ??ng tài nguyên n??c trong nhi?u th?p k? qua, ?ánh giá các nguyên nhân gây ra nh?ng bi?n ??ng ?ó và ?? xu?t các gi?i pháp khoa h?c công ngh? ph?c v? khai thác b?n v?ng tài nguyên n??c d??i ??t ? ?BNB. ?ó c?ng là n?i dung nghiên c?u c?a chúng tôi trong ?? tài nghiên c?u khoa h?c c?p nhà n??c ?ang th?c hi?n mã s? KC.08.06/11-15. SUMMARY GROUNDWATER RESOURCES FLUCTUATIONS IN VIETNAM TERRITORY. CHALLENGES AND SOLUTIONS Groundwater resources in Vietnam is in 6 main water-bearing structures, which are mainly in unconsolidated formations at B?c B? (?BBB) and Nam B? (?BNB) deltas. Due to exploiting and using not irrationally, groundwater resources strongly fluctuates. On the one hand we find groundwater in some areas on two plains decrease in reserves and quality. On the other hand, on ?BBB and ?BNB, new aquifer have been discovered, many fresh-water area is expanding. This paper is deeply assessed the current state of groundwater resources on the distribution of aquifers, groundwater potential reserves, current utilization, also analyzed the variation of water resources in quantity and quality over the past decades, evaluated the causes of these changes and proposed scientific and technological solutions for sustainable exploitation of groundwater in Nam B? Plain. It is also our research content in the subject of state-level scientific research code KC.08.06/11-15. M? ??u Nh? chúng ta ?ã bi?t, n??c d??i ??t lãnh th? Vi?t Nam t?n t?i trong các thành t?o cát, cu?i, s?i b? r?i, cát, b?t k?t, bazan, ?á vôi và m?t s? thành t?o khác t?o thành các t?ng ch?a n??c chính trong các mi?n ?ông B?c B?, Tây B?c B?, ??ng b?ng B?c B?, B?c Trung B?, Nam Trung B?, Tây Nguyên và ??ng b?ng Nam B?. Trong m?y th?p k? qua, d??i tác ??ng c?a các y?u t? t? nhiên và con ng??i, n??c d??i ??t trong các c?u trúc ch?a n??c trong lãnh th? Vi?t Nam bi?n ??ng r?t m?nh m?. Nhi?u t?ng ch?a n??c ?ã ???c phát hi?n tr??c kia, hi?n nay ?ang ???c khai thác s? d?ng. Do khai thác s? d?ng m?t cách ch?a h?p lý, tài nguyên n??c d??i ??t ?ang có s? bi?n ??ng theo h??ng x?u ?i. Ng??c l?i, nhi?u t?ng ch?a n??c m?i ?ã ???c phát hi?n, nhi?u di?n tích n??c nh?t ?ang ???c m? r?ng, nhi?u vùng núi ?á vôi xa xôi h?o lánh ??n nay ?ã tìm ???c ngu?n n??c d??i ??t ?? s? d?ng. Trong s? nh?ng c?u trúc ch?a n??c nêu trên thì c?u trúc ch?a n??c ? ??ng b?ng B?c B? và Nam B? có s? bi?n ??ng m?nh m? nh?t. Do khuôn kh? bài báo có h?n, ? ?ây chúng tôi ?i sâu nghiên c?u và phân tích nh?ng bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t ? ?BBB và ?BNB. Nh?ng vùng còn l?i ch? trình bày m?t cách khái quát. 1. Tài nguyên n??c d??i ??t lãnh th? Vi?t Nam và hi?n tr?ng khai thác s? d?ng ??ng b?ng B?c B? có ba t?ng ch?a n??c chính ?ang ???c khai thác s? d?ng, ?ó là các t?ng ch?a n??c qh, qp và n2 . ??ng b?ng Nam B? có 7 t?ng ch?a n??c, nh?ng ?ang ???c khai thác s? d?ng 4 t?ng ch?a n??c chính là qp2-3, qp1, n22 và n21. ? mi?n Tây B?c và ?ông B?c B? các thành t?o ch?a n??c chính là ?á vôi. ? Tây Nguyên thì ??i t??ng ???c khai thác s? d?ng nhi?u nh?t là t?ng ch?a n??c trong ?á bazan. Còn các t?nh B?c và Nam Trung B? n??c d??i ??t t?n t?i trong các thành t?o b? r?i ?? t? có giá tr? khai thác s? d?ng h?n c?. Hi?n tr?ng khai thác và tr? l??ng ti?m n?ng c?a các t?ng ch?a n??c ?ã ???c th?ng kê và ?ánh giá. Theo con s? th?ng kê tính toán [9, 10, 11], so v?i tr? l??ng khai thác ti?m n?ng thì l??ng n??c khai thác hi?n nay ch? chi?m m?t ph?n nh? (chi ti?t xem trong b?ng 1). ?y th? mà, ? kh?p m?i n?i hi?n tr?ng m?c n??c và ch?t l??ng n??c ?ang có xu h??ng suy gi?m. M?c n??c trong các gi?ng khoan khai thác suy gi?m liên t?c, nhi?u n?i di?n ra xâm nh?p m?n, di?n tích n??c nh?t b? thu h?p. Tình hình bi?n ??i tài nguyên n??c d??i ??t c? v? tr? l??ng (m?c n??c), c? v? ch?t l??ng n??c ???c bài báo ?? c?p c? th? ??i v?i các ??n v? ch?a n??c ch? y?u và b??c ??u nh?n ??nh v? nguyên nhân bi?n ??ng, ??a ra gi?i pháp ??i phó ?? gi?m thi?u tác ??ng x?u t?i tài nguyên n??c d??i ??t. B?ng 1. Ti?m n?ng và hi?n tr?ng khai thác s? d?ng n??c d??i ??t ? Vi?t Nam
(Ngu?n C?c Qu?n lý TNN, L? QH và ?T TNN mi?n B?c, mi?n Nam và mi?n Trung cung c?p và theo tính toán c?a chúng tôi trong nhi?u n?m qua) K?t qu? trình bày trong b?ng 1 cho th?y ti?m n?ng n??c d??i ??t ? Vi?t Nam r?t l?n, nh?ng do công tác ?i?u tra ?ánh giá ch?a ???c chi ti?t, ch?a ??y ?? nên con s? ??a vào khai thác s? d?ng ch? chi?m m?t ph?n r?t không ?áng k? (4,85%) so v?i tr? l??ng khai thác ti?m n?ng. Tuy nhiên do tác ??ng c?a các y?u t? t? nhiên, do tác ??ng ho?t ??ng kinh t? c?a con ng??i trong nhi?u l?nh v?c (khai thác n??c, khai thác m?, xây d?ng công trình, ?ô th? trên m?t ??t và trong không gian ng?m,...) mà tài nguyên n??c d??i ??t có nhi?u bi?n ??ng. H?u h?t s? bi?n ??ng có chi?u h??ng x?u ?i, ví d? nh?: m?c n??c d??i ?ât liên t?c b? h? th?p, thu h?p di?n tích vùng b? c?p c?a t?ng ch?a n??c (do xây d?ng các khu ?ô th?), gia t?ng nhi?m b?n, nhi?m m?n,...(TP HCM), nh?ng c?ng có nh?ng m?t tích c?c, nh? do m?a nhi?u làm t?ng l??ng b? c?p (vùng gi?a hai sông ?B SCL, vùng Nam Trung B?), m?t s? n?i di?n tích n??c nh?t ???c m? r?ng thêm (vùng H?ng Yên ??ng b?ng B?c B?), phát hi?n và kh?ng ??nh t?ng ch?a n??c m?i (t?ng ch?a n??c Neogen ? ?BBB, n??c kast ? Mèo V?c, Hà Giang). Sau ?ây chúng ta s? xem xét trong nh?ng vùng c? th?. 2. Bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t t?i ??ng b?ng B?c B? 2.1. Bi?n ??ng m?c n??c ?? th?y ???c s? bi?n ??ng m?c n??c d??i ??t, ngh?a là bi?n ??ng v? m?t tr? l??ng n??c d??i ??t chúng tôi d?a vào d? li?u quan tr?c tài nguyên n??c trong nhi?u th?p k? qua. Trên toàn ??ng b?ng B?c B?, m?c n??c trong t?ng ch?a n??c Pleistocen liên t?c b? h? th?p do khai thác n??c. T? mùa khô n?m 2005 ??n mùa khô n?m 2012 m?t b?ng chung m?c n??c suy gi?m kho?ng 2m (xem hình 1a,b). Toàn ??ng b?ng ?ã hình thành 3 trung tâm h? th?p ? Hà N?i, Nam ??nh và H?i Phòng, trung tâm h? th?p m?c n??c r?ng nh?t, sâu nh?t là ? Hà N?i. Chúng ta ?i sâu vào s? phát tri?n trung tâm h? th?p m?c n??c ? Hà N?i, n?i có m?ng l??i quan tr?c n??c d??i ??t ho?t ??ng lâu n?m nh?t, m?ng l??i t??ng ??i dày s? li?u c?p nh?t t??ng ??i ??y ??. Phân tích k?t qu? cho th?y di?n tích vùng ?nh h??ng do khai thác (< 0m) trong m?i chu k? n?m ???c thu h?p v? mùa m?a và m? r?ng v? mùa khô và có xu h??ng t?ng d?n theo th?i gian. Vùng ?nh h??ng m?nh (<-8m) c?ng bi?n ??i theo mùa song có xu th? t?ng lên liên t?c theo th?i gian t? 46 km2 (2/1992) ??n 182,80 km2 vào tháng 5 n?m 2011. T?c ?? t?ng bình quân là 6,07 km2/n?m. Vùng ?nh h??ng r?t m?nh ( < -14m) dao ??ng y?u theo mùa và có xu th? t?ng lên liên t?c t? 3 km2 (1992) ??n 102,02 km2 vào tháng 5 n?m 2011, t?ng h?n giá tr? c?c ??i n?m 2010 là 7,56 km2. M?c n??c sâu nh?t t?i Hà N?i n?m 2011 là 34,87m ( P.41a- bãi gi?ng H? ?ình), còn phát tri?n theo chi?u r?ng là s? t?ng c?a di?n tích ph?u h? th?p m?c n??c. 2.2. Bi?n ??ng ch?t l??ng n??c Nhìn chung t?ng ch?a n??c Holocen (qh) có xu h??ng nh?t hóa, di?n tích phân b? n??c nh?t (vùng có ?? t?ng khoáng hóa (TDS) nh? h?n 500 mg/l) lan r?ng h?n, ??c bi?t ? t?nh H?ng Yên. Di?n tích phân b? n??c nh?t trong t?ng ch?a n??c Pleistocen (qp) không có bi?n ??ng l?n (xem hình 2a,b). K?t qu? nghiên c?u trong t?ng qp1 c?a toàn ??ng b?ng vào mùa khô n?m 2012 cho th?y giá tr? TDS trung bình là 607 mg/l, gi?m so v?i n?m 2010. Vào mùa m?a, cho th?y giá tr? TDS trung bình là 578 mg/l, gi?m v?i cùng k? n?m 2010. [4,6].
3.1. Bi?n ??ng m?c n??c Thông qua chu?i s? li?u thu th?p ???c trong “m?ng quan tr?c Qu?c gia tài nguyên n??c d??i ??t vùng ??ng b?ng Nam B?” giai ?o?n t? n?m 1995 ÷ 2012 cho th?y ???c b?c tranh bi?n ??ng m?c n??c trong các t?ng ch?a n??c [5,6]. ??ng b?ng Nam B? có 7 t?ng ch?a n??c ?ang khai thác s? d?ng ??u có nh?ng s? bi?n ??ng r?t ?áng k?, tuy nhiên do khuôn kh? bài báo có h?n chúng tôi không th? trình bày m?t cách ti?t cho t?ng t?ng ch?a n??c. ? ?ây có th? nêu ra m?t b?c tranh chung và chi ti?t cho các t?ng ch?a n??c chính ?ang ???c khai thác m?nh m? nh?t ? các trung tâm ?ô th? l?n ? ??ng b?ng Nam B? Nhìn chung toàn ??ng b?ng, giai ?o?n t? n?m 1995 ÷ 2012, m?c n??c trong t?ng ch?a n??c Holocen (qh) trong di?n tích phân b? gi?a sông Ti?n và sông H?u, vùng N?m C?n - Cà Mau có xu h??ng dâng lên theo th?i gian, trung bình 10 n?m dâng lên 0,69÷1,0m (xem hình 3). Ng??c l?i, trong các t?ng ch?a n??c khác trên toàn b? di?n tích ?BNB, m?c n??c ??u có xu h??ng gi?m. ?i?u ?ó ???c ch?ng minh b?ng các b?c tranh v? m?c n??c c?a các t?ng ch?a n??c theo k?t qu? quan tr?c mà ? ?ây chúng tôi ch? có th? minh h?a trên toàn ??ng b?ng hai t?ng ch?a n??c chính. M?c n??c trong t?ng ch?a n??c Pleistocen trên (qp3) t?i C?n Th?, Trà Vinh t? n?m 2000÷2010 ?ã suy gi?m v?i t?c ?? t? 0,27÷0,39 m/n?m. T?ng ch?a n??c Pleistocen gi?a-trên (qp23) t?i ?BNB h?u h?t ??u có s? suy gi?m m?c n??c m?nh theo th?i gian v?i t?c ?? suy gi?m kho?ng 0,3÷0,44 m/n?m. ?ây là t?ng ch?a n??c ?ang ???c khai thác s? d?ng t?i Kiên Giang, Trà Vinh. M?c n??c trong t?ng ch?a n??c (qp1) là t?ng ch?a n??c ???c khai thác m?nh m? nh?t ? TP HCM và các t?nh ??ng b?ng sông C?u Long c?ng có xu h??ng t??ng t?, gi?m m?nh nh?t trong các khu khai thác n??c d??i ??t t?p trung t?i Tân Tr? - Long An, TP Cà Mau. M?c n??c suy gi?m v?i t?c ?? kho?ng 0,51÷0,93 m/n?m (xem hình 4). M?c n??c trong t?ng ch?a n??c Pliocen gi?a (n22) và t?ng ch?a n??c Pliocen d??i (n21) t?i các khu khai thác n??c t?p trung nh? ? Trà Vinh có xu h??ng gi?m r?t m?nh v?i t?c ?? suy gi?m m?c n??c t? 0,62÷0,89 m/n?m (xem hình 4). Trong t?ng ch?a n??c Miocen trên (n13), m?c n??c t?i H?u Giang, C?n Th? có xu h??ng suy gi?m m?c n??c theo th?i gian v?i t?c ?? t? 0,34÷0,52 m/n?m. 3.2. Bi?n ??ng ch?t l??ng n??c (theo ?? t?ng khoáng hóa) S? bi?n ??ng t?ng khoáng hóa n??c d??i ??t ? ??ng b?ng Nam B? di?n ra r?t ph?c t?p. ?? t?ng khoáng hóa c?a n??c có xu h??ng luôn t?ng ? t?ng ch?a n??c này, ng??c l?i thì ? m?t s? t?ng ch?a n??c khác có ch? t?ng, có ch? gi?m. ?? th?y ???c b?c tranh v? s? bi?n ??ng ch?t l??ng n??c, chúng tôi ?ã c?p nh?t thông tin t? m?ng quan tr?c Qu?c gia và ??a ph??ng ?? thành l?p lên các b?n ?? bi?n ??ng ch?t l??ng n??c d??i ??t. Do khuôn kh? bài báo có h?n ? ?ây ch? trình bày s? bi?n ??ng t?ng khoáng hóa n??c cu? 4 t?ng ch?a n??c ph? bi?n nh?t ?ang ???c khai thác s? d?ng nh?t ? ??ng b?ng Nam B?. ?ó là các t?ng ch?a Pleistocen trung-th??ng, Pleistocen h?, Pliocen và Miocen. Trên các hình ?ó dùng màu và các ???ng g?ch màu th? hi?n di?n tích các vùng có ?? t?ng khoáng hóa ?n ??nh, t?ng ho?c gi?m. ???ng g?ch màu ?? th? hi?n di?n tích có TDS t?ng, màu tím - ?n ??nh, còn màu xanh th? hi?n di?n tích TDS có xu th? gi?m. ??ng th?i s? bi?n ??ng ?ó còn th? hi?n trên các ?i?m nghiên c?u ??c tr?ng (xem hình 5). 4. Bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t vùng Tây Nguyên Nhìn chung m?c n??c d??i ??t vùng Tây Nguyên có xu th? h? th?p vào 3 tháng ??u n?m và dâng cao vào nh?ng 7 tháng cu?i n?m. Trong các vùng khai thác n??c l?n nh? ? Buôn Ma Thu?t, vùng TP Pleiku,... m?c n??c c?ng có gi?m, tuy nhiên so v?i nhi?u n?m tr??c m?c n??c có xu h??ng ph?c h?i, do ???c b? c?p t? n??c t??i, do ho?t ??ng c?a công trình th?y ?i?n Ialy và ho?t ??ng c?a các h? ch?a.. 5. Bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t các vùng khác ? Vi?t Nam N??c d??i ??t vùng ven bi?n B?c Trung B? và Nam Trung B? bi?n ??ng m?nh m? nh?t, ??c bi?t các vùng khai thác khoáng s?n (Bình ??nh, Bình Thu?n). Khai thác khoáng s?n titan-zircon c?n m?t l??ng n??c l?n, mà các ngu?n n??c ? ?ây l?i r?t khan hi?m, ??ng th?i th?i ra m?t l??ng n??c c?ng l?n trong ?ó có ch?a các ch?t phóng x? có th? cao h?n hàm l??ng cho phép nhi?u l?n. Hình 6 là m?t vài ví d? minh h?a công ngh? gu?ng xoáy khai thác titan-zircon ?ang ???c áp d?ng ? T?nh Bình Thu?n. H? khai thác luôn luôn ph?i ng?p n??c. N??c l?y ? ?âu? N??c d??i ??t t?i ch?? M?t bài toán t?n t?i hay không t?n t?i ?ang ???c cân nh?c ? ?ây? N?u khai thác thì n??c d??i ??t và r?t có th? c? các ngu?n n??c m?t ? g?n ?ó s? b? c?n ki?t, b? ô nhi?m, môi tr??ng trên m?t và d??i ??t b? phá h?y tr?m tr?ng, khó lòng mà khôi ph?c l?i ???c trong th?i gian ng?n. Hình 6. Công ngh? khai thác titan-zircon ?ang ???c áp d?ng 6. Nguyên nhân bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t và nh?ng gi?i pháp ph?c v? khai thác b?n v?ng tài nguyên T? nh?ng phân tích ? ph?n trên có th? ??a ra m?t s? nh?n ??nh v? tình hình bi?n ??i tài nguyên n??c d??i ??t (m?c n??c và ?? t?ng khoáng hóa) lãnh th? Vi?t Nam. T?i các ?ô th? l?n nh? Hà N?i và TP. H? Chí Minh, s? suy gi?m m?c n??c trong các công trình khai thác và bi?n ??i ch?t l??ng n??c ch? y?u do con ng??i, do công ngh? khai thác (b? trí bãi gi?ng, k?t c?u công trình gi?ng khoan, công su?t khai thác không phù h?p v?i kh? n?ng c?a gi?ng khoan...). Ng??c l?i t?i các vùng nông thôn, ??ng b?ng r?ng l?n s? bi?n ??ng m?c n??c và ch?t l??ng n??c không nh?ng do con ng??i gây ra mà còn do s? bi?n ??i khí h?u và t? nhiên ?ã gây ra nh?ng bi?n ??ng ?ó. ? Tây Nguyên, v?n ?? t?n t?i hay không t?n t?i gi?a khai thác bô xít và b?o v? môi tr??ng ??c bi?t là môi tr??ng n??c. Nhi?u h?i th?o khoa h?c, nhi?u bài báo, báo cáo khoa h?c ?ã công b? ?ã c?nh báo hi?m h?a khai thác bô xít ? Tây Nguyên. Khai thác bô xít ? Tây nguyên không nh?ng làm m?t ?i di?n tích r?ng t? nhiên n?i ???c xem nh? mi?n tích n??c cho các l?u v?c sông Tây Nguyên, mà còn làm m?t ?i v? phong hóa bazan n?i ???c xem nh? cái acquy tích n??c cho các t?ng ch?a n??c phía d??i. ? các vùng ven bi?n Nam Trung B?, khai thác titan-zircon không nh?ng làm c?n ki?t ngu?n n??c mà còn làm ô nhi?m ngu?n n??c m?t cách tr?m trong do n??c th?i khi khai thác m?, ?nh h??ng tr?c ti?p ??n môi tr??ng sinh thái các khu du l?ch n?i ti?ng. ?? gi?m thi?u nguy c? suy gi?m m?c n??c, nguy c? ô nhi?m, xâm nh?p m?n, t?ng c??ng tr? l??ng các t?ng ch?a n??c nh?t hi?n có, c?n ??y m?nh th?c hi?n các gi?i pháp công ngh? sau ?ây. + Tr??c h?t ?ã ??n lúc c?n t?p h?p s? li?u ?i?u tra nghiên c?u t? tr??c ??n nay ?? phân vùng khai thác cho t?ng t?ng ch?a n??c. Phân chia các t?ng ch?a n??c ra làm các vùng có th? khai thác, h?n ch? khai thác và c?m khai thác ph?i d?a trên tình hình th?c t? và các tiêu chí khoa h?c ???c l?a ch?n [1,7,8]. ?ây chính là m?c tiêu và n?i dung nghiên c?u c?a chúng tôi trong m?t ?? tài nghiên c?u khoa h?c c?p nhà n??c ?ang th?c hi?n mang mã s? KC.08.06/11-15 và c?ng là nh?ng m?c tiêu ?i?u tra ?ánh giá tài nguyên n??c mà B? Tài nguyên và Môi tr??ng ?ang tri?n klhai th?c hi?n; + Quy ho?ch bãi gi?ng và có ch? ?? khai thác h?p lý ??i v?i m?i t?ng ch?a n??c; + Tri?n khai công tác b? sung nhân t?o tr? l??ng n??c d??i ??t b?ng n??c m?a, n??c m?t nh?ng vùng có ?i?u ki?n thu?n l?i nh? ? Hà N?i, V?nh Phúc, B?c Ninh, TP HCM, ??ng Nai, Bà R?a – V?ng Tàu. T?i ?ây c?n tri?n khai ngay gi?i pháp thu gom n??c m?a d? thùa vào mùa m?a ??a xu?ng lòng ??t trong gi?i h?n hình ph?u h? th?p m?c n??c ?? cùng m?t lúc k?p th?i bù l?i l??ng n??c ?ang khai thác, ch?ng c?n ki?t ngu?n n??c, b?o v? n??c nh?t tr??c s? xâm nh?p c?a n??c m?n ??ng th?i gi?m thi?u úng ng?p m?t ??t di?n ra m?i khi có ??n; + Tri?n khai các gi?i pháp ch?ng th?t thoát n??c d??i ??t ra sông (Tây Nguyên), ra bi?n (ven bi?n và h?i ??o) b?ng các ?ê ng?m, ??p ng?m; t?ng chi?u dày t?ng ch?a n??c b?ng các ??p cát (vùng cát ven bi?n mi?n Trung, mi?n núi trung du B?c B?, Trung B?); t?ng c??ng canh tác theo ???ng ??ng m?c ?? l?u gi? n??c m?a (Tây Nguyên mi?n núi và trung du...); + T?ng c??ng công tác quan tr?c ??ng thái n??c d??i ??t b?ng cách m? r?ng m?ng quan tr?c qu?c gia và ??a ph??ng, m?ng chuyên; khai thác và x? lý thông tin ?? k?p th?i ??a ra nh?ng c?nh báo v? tài nguyên n??c d??i ??t. K?T LU?N 1. Lãnh th? Vi?t Nam có ti?m n?ng n??c d??i ??t phong phú v?i tr? l??ng khai thác ti?m n?ng ??n trên 172,6 tri?u m3/ngày, trong ?ó tr? l??ng có th? khai thác mà không làm c?n ki?t ngu?n n??c có th? chi?m m?t n?a. Theo th?ng kê ??n th?i ?i?m nghiên c?u các t?nh và thành ph? ? Vi?t Nam hi?n t?i m?i ch? khai thác s? d?ng kho?ng 8,36 tri?u m3/ngày, chi?m 4,85% tr? l??ng khai thác ti?m n?ng. 2. D??i tác ??ng các y?u t? t? nhiên và nhân t?o, trong ?ó ch? y?u là tác ??ng do con ng??i gây ra làm cho n??c d??i ??t có s? bi?n ??ng sâu s?c v?i xu h??ng x?u ?i. 3. ?? gi?m thi?u s? suy gi?m tr? l??ng và ô nhi?m n??c d??i ??t c?n th?c hi?n m?t lo?t các gi?i pháp, trong ?ó gi?i pháp hàng ??u là khai thác h?p lý, ch? nào có th? khai thác, ? ?âu c?m khai thác và h?n ch? khai thác, ?ông th?i c?n t? ch?c giám sát ch?t ch? s? bi?n ??ng tài nguyên n??c d??i ??t b?ng công tác quan tr?c ??ng thái lâu dài th??ng xuyên, tri?n khai ngay gi?i pháp thu gom n??c m?a d? thùa ??a vào lòng ??t b? sung nhân t?o n??c d??i ??t. TÀI LI?U THAM KH?O 1. ?oàn V?n Cánh (2005). Nghiên c?u xây d?ng c? s? Khoa h?c và ?? xu?t các gi?i pháp b?o v? và s? d?ng h?p lý tài nguyên n??c vùng Tây Nguyên. Báo cáo k?t qu? nghiên c?u ? tài tr?ng ?i?m c?p nhà n??c mã s? KC.08.05. Trung tâm thông tin KHKT Qu?c gia. Hà N?i, 2005. 250 trang. S? ??ng ký 2005-52-262/KQ, ngày 14 tháng 6 n?m 2005. 2. ?oàn V?n Cánh (2010). Nghiên c?u c? s? khoa h?c và ?? xu?t gi?i pháp thu gom n??c m?a ??a vào lòng ??t ph?c v? ch?ng h?n và b? sung nhân t?o n??c d??i ??t vùng Tây Nguyên. Báo các k?t qu? th?c hi?n ?? tài ??c l?p c?p nhà n??c mã s? ?T?L.2007G/44. Trung tâm thông tin KHKT Qu?c gia. Hà N?i, 2010. 204 trang. S? ??ng ký 2010-52-581/KQNC, ngày 06 tháng 12 n?m 2010 3. Nguy?n Kim C??ng, 1995. ?? gi?m thi?u tình tr?ng ô nhi?m n??c ng?m và s?t lún m?t ??t c?a Th? ?ô Hà N?i. Báo cáo t?i h?i ngh? qu?c t? v? môi tr??ng. Hà N?i, 1985. 4. K?ch b?n bi?n ??i khí h?u, n??c bi?n dâng cho Vi?t Nam ???c B? Tài nguyên và Môi tr??ng xây d?ng và công b?. NXB Tài nguyen- Môi tr??ng và B?n ?? Vi?t Nam. Hà N?i, 2012. 5. N??c d??i ??t ??ng b?ng B?c B?. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam. N?m 2000. 111 trang. 6. N??c d??i ??t ??ng b?ng Nam B?. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam. N?m 1998. 163 trang. 7. N??c d??i ??t khu v?c Tây Nguyên. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam. N?m 1999. 188 trang. 8. N??c d??i ??t các ??ng b?ng ven bi?n B?c Trung B?. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam. N?m 1996. 89 trang. 9. N??c d??i ??t ??ng b?ng ven bi?n Nam Trung B?. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam. N?m 1998. 123 trang. 10. Niên giám ??ng thái n??c d??i ??t ??ng b?ng B?c B?, ??ng b?ng Nam B?, khu v?c Tây Nguyên. C?c ??a ch?t và Khoáng s?n Vi?t Nam - B? công nghi?p. 1999, 2000 – 2011 11. Phân chia ??a t?ng N - Q và nghiên c?u c?u trúc ??a ch?t ??ng b?ng Nam B? t? l? 1:500.000. Báo cáo k?t qu? ?? án do Liên ?oàn ?CTV – ?CCT mi?n Nam th?c hi?n. 2004 12. Groundwater resources sustainability indicators. Editor: Jaroslav Vrba and Annukka Lipponen. Published in 2007 by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 7, Place de Fontenoy, 75352 Paris 07 SP (France). Composed by Marina Rubio, 93200 Saint-Denis. © UNESCO 2007. IHP/2007/GW-14. 13. Groundwater Resouces Sustainability Indicators. UNESCO IHP-VI Series on Groundwater No. 14. Mục má»›i hÆ¡n:
Mục cũ hơn:
|